Was Kardinaal Turkson maar gewoon een beetje dom

De Afrikaanse kardinaal Turkson heeft in een interview met nieuwszender CNN zijn licht laten schijnen over misbruik door katholieke geestelijken in Afrika. Turkson verwacht niet dat er in Afrika misbruikschandalen naar voren zullen komen zoals in de VS en Europa. Zijn belangrijkste argument is dat in dit continent priesters zich niet snel schuldig zullen maken aan seksueel misbruik omdat in veel Afrikaanse culturen er een verbod bestaat op homoseksualiteit. Als er geen homoseksuele priesters zijn, is er dus ook geen misbruik. Op http://www.catholicculture.org/news/headlines/index.cfm?storyid=17107 wordt het als volgt verwoord: ‘“African traditional systems kind of protect or have protected its population against this tendency,” the cardinal said. He suggested that the rejection of homosexuality has protected children from molesters.’ Pijnlijk is dat deze katholieke opinie-site Turkson visie verdedigt. ‘However Cardinal Turkson’s comment is relevant because the vast majority of cases of sexual abuse by Catholic priests have involved adolescent boys.’

Wonderlijke en schadelijke redenering

Deze redenering is niet alleen verwonderlijk omdat het ondoordacht en dom is, maar ook schadelijk omdat het enerzijds zal bijdragen aan het in de doofpot stoppen van misbruik en anderzijds homoseksuelen stigmatiseert.

Waarom is deze redenering ondoordacht en dom? De schandalen die in de VS, Ierland, België, Duitsland, Polen, Frankrijk en Nederland naar voren komen, hebben vaak betrekking op misbruik dat plaats vond in een tijd dat homoseksualiteit verboden of maatschappelijk niet geaccepteerd werd – zeker binnen de Katholieke Kerk. Met andere woorden: een verbod of taboe op homoseksualiteit heeft aantoonbaar het misbruik nooit kunnen voorkomen. Daarnaast is er geen enkel onderzoek dat de visie ondersteunt dat homoseksualiteit de kans op misbruik vergroot. Tot slot tonen onderzoek en autobiografieën aan dat seksueel geweld met name te maken heeft met machtsmisbruik. Gezien de vele verhalen van misbruik in andere landen zou enige openheid naar mogelijke slachtoffers toe een positieve bijdrage leveren aan de strijd tegen misbruik. Het ontkennen van een probleem zal het niet gemakkelijk maken om als slachtoffer naar buiten te treden.

Geen sprake van ‘kardinaaltje pesten’

Het lijkt erop dat de pers die schrijft over deze uitspraken van Turkson weggezet worden als een kritische pers die alleen maar de Kerk in de beklaagdenbank wil plaatsen. Het gaat hier echter om fundamentele zaken die vragen om repliek. De Katholieke Kerk is helder in haar standpunt over homoseksualiteit. Vanuit de waarde en belang van het huwelijk zal zij homoseksuele relaties niet tolereren. De Katholieke Kerk heeft het traditionele gezin hoog in het vaandel en zet zich daar ook voor in. Het huwelijk tussen een man en vrouw als de van God gegeven orde is een kernwaarde.

De Katholieke Kerk gaat homoseksualiteit dus niet positief waarderen, en dat hoeft ook niet. Er zijn andere kerken die op basis van een aantal overwegingen tot andere conclusies zijn gekomen. Wat echter zo schadelijk is, is dat de Katholieke Kerk een verband legt die er niet is: homoseksualiteit leidt tot misbruik. Hierdoor worden homoseksuelen gestigmatiseerd en dat is grensoverschrijdend van de kerk. Er wordt een verband gelegd dat er niet is.

Dat is het eerste schadelijke punt dat om weerwoord vraagt. Het andere schadelijke punt van het betoog van Turkson is dat hij bijdraagt aan het geheim houden van seksueel misbruik in de Katholieke Kerk. Het mag duidelijk zijn dat het voor slachtoffers buitengewoon moeilijk is om met hun verhaal naar buiten te komen. Waar slachtoffers om vragen is erkenning en ruimte. We weten dat in Afrika buitengewoon veel seksueel geweld is. Het aantal verkrachtingen in Zuid-Afrika ligt hoger dan waar dan ook ter wereld. http://mens-en-samenleving.infonu.nl/sociaal-cultureel/76310-zuid-afrika-verkrachting-en-seksueel-geweld-vrouwenmeisjes.html. Er is een cultuur ontstaan waar vrouwen en kinderen voortdurend in gevaar verkeren. Artsen zonder grenzen zegt hierover: “Verkrachting is in de Zuid-Afrikaanse maatschappij heel gewoon geworden. Elke 26 seconden wordt er een vrouw verkracht.”

Nee, ik wil Turkson niet in een kwaad daglicht plaatsen omdat hij moeite heeft met homoseksualiteit. Daar kunnen we van mening over verschillen – hoewel het van belang is om te bedenken dat we over mensen spreken met gevoelens en verlangens. Mensen die gekwetst en beschadigd kunnen worden door de soms zo harde discussies in kerken. Maar Turkson begaat ernstige fouten: hij had een kans op te komen voor de rechten van verkrachte vrouwen en kinderen. Hij had de mogelijkheid zich uit te spreken tegen geweld. Hij had bij kunnen dragen aan een veiliger klimaat in de Katholieke Kerk. Maar hij koos er voor om homoseksuelen te stigmatiseren en misbruik in de doofpot te stoppen. Gezien de reactie van de Katholieke Kerk een bewuste keuze. Was Turkson maar gewoon een beetje dom.