Enige kanttekeningen bij Max Lucado’s visie op lijden

26 jul

Max Lucado is in christelijke kringen een zeer gewaardeerd auteur. Op zich niet vreemd, omdat hij toegankelijk schrijft en geloof weet te verbinden met het dagelijks leven. De krachtige en heldere voorbeelden waarmee Lucado zijn boodschap ondersteunt, maken zijn boeken geliefd bij een breed publiek. Ook worden zijn boeken graag cadeau gedaan aan mensen die meer zouden willen weten van het geloof.

Nu zijn er echter wel kritische vragen te stellen bij de visie van Lucado. De praktijk van geloven is soms weerbarstiger dan zijn boeken doen vermoeden. De vragen komen het scherpst naar voren wanneer Lucado over het lijden spreekt. Zo gaat hij in zijn boek Leven met God als middelpunt in op de vraag naar het lijden. Hij beschrijft het lijden als een middel om God te kunnen verheerlijken. Dat is het ultieme doel van het lijden – een korte tijd van lijden is slechts een geringe opdracht in verhouding met de beloning die ons wacht: delen in Gods heerlijkheid in de hemel.

Lucado zegt over het lijden: “Je pijn heeft een doel. Je problemen, strijd, hartzeer en moeilijkheden werken samen tot één doel – de eer van God.” (p. 130).  “Uitverkoren om te lijden tot eer van God. Zijn licht schijnt als door een prisma door hun lichaam vol pijn en stroomt uit in een waterval van kleuren. Flitsen van God.” (p. 136). Er zijn meer citaten te geven, maar het komt in hoofdlijnen op dezelfde gedachte neer. Door de manier waarop wij ons lijden dragen en daarin van God getuigen, wordt Gods heerlijkheid centraal gesteld.

God en het lijden

 Eenzijdig

Deze visie op het lijden is voor veel mensen bemoedigend en ondersteunend. In het zoeken naar een weg in het omgaan met pijn en teleurstelling kan het helpend zijn wanneer het lijden een doel heeft. Zeker wanneer je door je lijden kunt getuigen van Gods grootheid en heerlijkheid. Het kan helpen om rust te vinden en in volle overgave het lijden te aanvaarden. In Leven met God als middelpunt geeft Lucado hier ook enkele bijzondere voorbeelden van. Door de manier waarop mensen hun ziekte droegen, waren ze voor omstanders getuigen van Gods kracht.  Over een man die ongeneeslijk ziek is: ‘Je ziekenhuiskamer is een uitstalkast voor je Schepper. Jouw geloof terwijl je wordt geconfronteerd met lijden, versterkt het volume van Gods lied’.  Over zijn vader die aan de spierziekte ALS leed: ‘Arrangeerde God mijn vaders ziekte om die uitgesproken reden? [door het gelovig dragen van het lijden door zin vader werd iemand ertoe aangezet Christus te leren kennen, alv]. Omdat ik de waarde ken die Hij hecht aan één ziel, zou het me niet verbazen.’

Hoewel ik geen afbreuk wil doen aan de waarde die deze visie voor mensen kan hebben, roept deze benadering ook moeilijkheden op.  Allereerst raakt het aan de spannende vraag wat de rol van God is in het lijden. Krijgen wij dat van Hem toebedeeld opdat we zijn Naam groot maken? Geldt dat ook voor de slachtoffers van de treinramp in Spanje? Voor de vader die zijn zoon door suïcide heeft verloren? Zou dat kunnen – dat God wil dat we lijden? In de tweede plaats stelt Lucado dat woede, opstandigheid en aanklacht niet zouden passen in een Bijbelse manier van omgaan met lijden. Verheerlijken wordt immers uitgelegd als het groot maken van Gods Naam en zonder klagen dragen wat Hij ons oplegt. Deze visie van Lucado schiet voor sommigen pastoraal tekort en heeft te weinig oog voor de veelzijdigheid van de Bijbel. Verschillende malen heb ik gelovigen zien strijden op hun sterfbed, omdat zij het leven lief hadden. Zou het de nabestaanden helpen als ik tegen hen moest zeggen dat hun overleden geliefde gefaald heeft in het verheerlijken van God? In de derde plaats verzuimt Lucado ook onderscheid te maken tussen de verschillende oorzaken van lijden. In sommige omstandigheden kan berusting buitengewoon schadelijk zijn. Met name wanneer mensen lijden onder geweld of andere vormen van onrecht zou het verheerlijken van de Naam juist verzet en opstandigheid moeten betekenen.

 De Bijbel en het lijden

In mijn beleving biedt de Bijbel meer ruimte om om te gaan met het lijden. Soms is er de oproep te berusten (exil-motief: het accepteren van de ballingschap in de profetie van Jeremia), soms de oproep om weg te trekken uit slavernij en ellende (exodusmotief). Waar de Bijbel echter steeds heel duidelijk over is, is dat God het lijden en het kwaad niet wil. Als het gaat om de wil van God, dan gaat het over de komst van het Koninkrijk. Een Rijk van recht en gerechtigheid.

God verzet zich tegen onrecht en tegen lijden. Als wij in opstand komen, als wij het leven niet los kunnen laten, dan vinden wij God aan onze zijde. Juist in de Bijbel vinden we de oproep aan God zich te tonen, zich niet verborgen te houden.  Heel duidelijk komt dat naar voren in psalm 44:

24 Word wakker, Heer, waarom slaapt u?
Ontwaak! Verstoot ons niet voor eeuwig.
25 Waarom verbergt u uw gelaat,
waarom vergeet u onze ellende, onze nood?

(Zie bv ook psalm 13, psalm 22, psalm 88), Matt. 26, 36 – 46).

Lijden als opdracht om Gods heerlijkheid te laten zien, is minder Bijbels dan Lucado doet vermoeden. De Bijbelteksten die hij aanhaalt (de blindgeborene en Lazarus die uit de dood wordt opgewekt) zijn geen bewijs om lijden te aanvaarden tot Gods eer, maar laten juist zien dat God zich verzet tegen lijden en dood. Laten we beginnen om te luisteren naar de lijdende medemens, opdat we de ander tot steun mogen zijn.

.

2 Reacties naar “Enige kanttekeningen bij Max Lucado’s visie op lijden”

  1. jlapre 16 september 2014 bij 4:27 pm #

    Van harte amen op deze krachtige kanttekening. De thematiek rondom het waarom van lijden (waar o.a. Philip Yancey mijns inziens fenomenale dingen over zegt) kan bij een poging tot beantwoording soms onbedoeld tot meer lijden leiden. Heel soms komt het misschien niet eens verder dan een verzameling vragen (https://johnlapretravels.wordpress.com/2014/07/21/als-het-kwaad-onschuldigen-treft/). Overigens ben ik er dankbaar voor als de teksten van Max Lucado over lijden voor mensen tot grote bemoediging zijn!

  2. Jany de Bruijn 13 oktober 2015 bij 10:29 pm #

    Lijden als een opdracht kan ik wel vatten; Had 9 jaar geleden met .; aangezichtspijn gebeden bij een ernstig zieke ,terwijl we baden ,ging mijn pijn weg;maar psoriasis kan ik niet onderdrukken; heb meer rust nodig; om me geloof te verwerken.. wel mooi geschreven..

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s

%d bloggers liken dit: