De veertigdagentijd is weer begonnen. De Protestantse Kerk heeft niet alleen een mooie kalender samengesteld, maar stelt ook een gratis app ter beschikking. Het doel is om in deze dagen voorafgaande aan Pasen stil te staan bij de weg van het geloof. Een weg van inkeer en verstilling om die rust te vinden waarin de stem van God verstaan kan worden.
Die stilte hebben we nodig, omdat de weg van Jezus een ingewikkelde weg is. Daar gaat het morgen in de ochtendviering ook over. Aan de ene kant is Jezus gekomen als Christus, de Gezalfde. Hij is gekomen om het verlorene te zoeken, om tegenwicht te bieden aan al die stemmen die ons verwarren en neerhalen. Jezus, aan wiens voeten wij mogen zitten om tot rust te komen, om Adem te vinden, te herleven en op te staan.
Dat is de ene kant van het christelijk geloof. De andere kant is een weerbarstige en ingewikkelde opdracht. ‘Jezelf verloochenen en je kruis op je nemen’. Petrus verzette zich scherp tegen deze richting van de weg die Jezus moest gaan. ‘Dat verhoedde God!’ Toch gaat de weg van navolging wel degelijk gepaard met zelfverloochening en kruis dragen. Waar gaat dat over?
Het goed om te noemen dat deze tekst tot verkeerde interpretaties heeft geleid. Een eerste misvatting is dat deze tekst zou betekenen dat we geen ruimte mogen innemen. Dat we er niet toe zouden doen. Voor mensen die worstelen met eigenwaarde en zoeken naar betekenis een funeste boodschap. Een boodschap die ook haaks staat op de positieve manier waarop de Bijbel spreekt over de mens als beelddrager van God. Gewild, bedoeld, gewenst. Een tweede misvatting is dat zelfverloochening zou betekenen dat we zouden moeten berusten in lijden en onrecht. Berusting is het laatste waar de Bijbel ons toe oproept. Alles in de Bijbel verzet zich tegen onrecht, tegen lijden, tegen mensen die geknakt en gebroken worden – juist om de schepping te redden, is Jezus gekomen. Zijn komst is teken van verzet en nodigt uit tot opstandig leven.
Maar waar gaat zelfverloochening dan over? Het gaat over de plaats die de mens heeft gekregen in Gods goede schepping. Als beelddrager van God verwijst de mens naar de Schepper. God heeft het eerste woord. Deze God eren, krijgt handen en voeten door het lief hebben van onze naaste. Daar waar mensen strijden om zelfhandhaving ten koste van anderen raakt de weg van navolging uit het zicht.
Zelfverloochening staat dus niet haaks op eigenwaarde en zelfbewustzijn, maar op zelfhandhaving die tot onze eigen natuur lijkt te zijn geworden. Als je de weg van navolging gaat, kan het soms een zware en vervreemdende weg zijn – maar wel een weg mét de Goede Herder.
Alexander Veerman 
Geef een reactie