Bidden voor het WK?

In 2010 schreef ik deze column over voetbal en kerk naar aanleiding van de negatief artikel van een collega van mij over voetbal. (In het stuk hieronder heb ik de naam van mijn collega verder weggelaten.) Opnieuw zie ik links en rechts columns en artikelen verschijnen die melden dat voetbal kijken ten koste gaat van je liefde voor God (bv dit artikel) Nog een kanttekening vooraf: de misstanden in Brazilië rond dit WK zijn schokkend. Het ontruimen van de sloppenwijken in de buurt van een stadion, het verdwijnen van straatkinderen en het sekstoerisme vragen om een reactie. Zo’n actie kan gerelateerd worden aan het WK zoals deze actie. Vergelijkbare misstanden zijn er bijvoorbeeld in de kledingindustrie in Sri Lanka, sekstoerisme in Thailand en ons eigen asielbeleid. Laten we voetbal niet tot zondebok maken om onszelf beter te voelen.

“Vorige week kwam een collega van mij in het nieuws. In een artikel op internet  heeft hij geschreven over het WK voetbal en de oranjegekte erom heen. Het punt dat mijn collega maakt, is dat het WK zondig is.  Er is immers sprake van sportverdwazing: de entourage van het toernooi, de grote bedragen die voor voetballers worden betaald, etc. Hij betoogt dat het voetbal het toppunt is van werelds vermaak en dat dat dus niet past bij een christelijke levensstijl. Hij stelt dat ouders hun kinderen moeten verbieden om naar het WK te kijken.

Mijn collega raakt aan een gevoelig punt: al meer dan 670 mensen hebben de moeite genomen om op de site van De Telegraaf op dit artikel te reageren, vaak met een behoorlijk felheid. Maar heeft mijn collega gelijk? Moet je je kinderen verbieden om naar het WK te kijken omdat dit vermaak zondig is?
Vooraf is het misschien goed om op te merken dat deze voorganger in een traditie staat waarin televisie kijken sowieso als zondig wordt gezien. Hij roept op om ook via de computer niet te kijken. In mijn beleving is het wonderlijk om een apparaat als zondig te bestempelen: het gaat er steeds weer om wat je ermee doet. De televisie zelf is niet slecht; de vraag is hoe je omgaat met de informatie die op je toekomt. Maar dat geldt dus ook voor de computer, de radio, de telefoon, etc. Televisie kijken is niet slecht, maar je kunt wel naar slechte dingen kijken.

Maar is het dan slecht om naar het WK te kijken? Nee, natuurlijk mogen we van het WK genieten! Daar heb ik een aantal argumenten voor.
1. De Bijbel nodigt ons uit om te genieten, en om van tijd tot tijd feest te vieren. Het is dan ook niet erg om een volksfeest te organiseren en daar plezier aan te beleven (bloemencorso’s, Koninginnedag, Sinterklaas – ook daar worden heel wat euro’s aan gespendeerd).

2. In Handelingen lezen we dat Paulus in Korinthe eerst de cultuur en de samenleving probeert te leren kennen. Wanneer hij vervolgens over het Evangelie begint te spreken, sluit hij aan bij de ontwikkelingen van de Korinthiërs: de verering van de onbekende God, de dichters en schrijvers. De toon is niet een toon van oordeel en veroordelen, maar een zoeken naar aanknopingspunten.

3. Het Oranjefeest geeft ook een aantal aanknopingspunten: wij hebben behoefte aan gezamenlijk feest vieren. Veel mensen houden niet eens van voetbal, maar de wedstrijden van Oranje bieden ruimte voor een gevoel van saamhorigheid, ruimte om feest te vieren. Daar is in zichzelf al niets mis mee; en daarnaast is het voor de kerken interessant: hoe kan het dat die gezamenlijkheid wel rondom het voetbal kan worden gevonden, en niet rond het geloof in Jezus Christus?

4. Door oordelend te reageren op wat voor mensen feestelijk en belangrijk is (het WK als zondig af te doen), creëert mijn collega een kloof tussen de samenleving en de christelijke kerken (mensen die geen lid zijn van een kerk maken geen onderscheid tussen de verschillende kerken). Deze kloof vergroot de afstand tussen kerk en samenleving, terwijl de kerk juist dienend in de samenleving zou moeten staan.

5. Het oproepen om te bidden voor verlies lijkt me, net zoals het bidden om winst niet Bijbels. Bidden is in relatie gaan staan met God, en daar past het bidden om een uitkomst van een spel niet echt bij. Hierbij moet wel de kanttekening gemaakt worden dat mijn collega eigenlijk oproept tot een bekering van Nederland, en dat is dan weer van een andere orde.

Is het dus allemaal onzin wat hij schrijft? Nee, dat nu ook weer niet. Voetbal kan tot afgoderij worden. De te ver doorgevoerde commercialisering van sport is een schadelijke ontwikkeling. Het is pijnlijk dat de townships niet mee kunnen profiteren van de WK-gelden.
Maar het spreken over afgoderij, het veroordelen – dat vraagt om een heldere nuancering.

Ik zal niet bidden om winst van Oranje, maar ik hoop van harte dat ze ver komen in dit toernooi.”