Veilig chatten?

Het internet biedt ontzettend veel mogelijkheden om met anderen in contact te komen. Naast de sociale media zijn er allerlei online spelletjes met chatprogramma’s, chatsites voor lotgenotencontact en datingsites. In de afgelopen jaren heb ik meerdere stellen mogen trouwen die elkaar via het internet hebben leren kennen. Tegelijkertijd kan het internet ook een risicovolle en schadelijke omgeving zijn. De verhalen van mensen die via het internet zijn gemanipuleerd en/of zijn opgelicht zijn vaak schrijnend en verdrietig.

Misbruikende chatters

Wat opvalt, is dat mensen met allerlei verschillende achtergronden in een onveilige chat terecht kunnen komen. Het raakt zowel hoog – als laagopgeleide mensen, zowel kwetsbare en afhankelijke mensen als zelfstandige en krachtige personen. Wat onschuldig en ontspannend begon, eindigt met een financiële kater of met seksuele grensoverschrijdingen.

Ontdaan

Mijn gesprekspartners zijn achteraf vaak ontdaan dat hun dit is overkomen. Schuld- en schaamtegevoelens weerhouden mensen die door een chatter zijn bedrogen vaak om te vertellen wat er gebeurd is. In die zin is het van belang om zonder oordeel het proces te herleiden. Hoe is het begonnen en hoe kon het zover komen?

Patronen

In de verhalen zijn verschillende patronen te herkennen. Het eerste is dat de op misbruik gerichte chatter vaak een onbekende is en zich meestal anoniem presenteert. Steeds vaker komen deze chatters in chatruimtes die voorheen veilig waren: een christelijke site voor lotgenotencontact, de chat van Wordfeud, etc. Het begint met gezellige gesprekjes over alledaagse dingen of het gaat gelijk de diepte in. Twee dingen zijn in deze fase van belang: het vertrouwen moet gewonnen worden en de chatter moet anoniem blijven (bij het gebruik van een valse identiteit zal de chatter ervoor zorgen dat hij niet te traceren is via google).

De volgende fase is het flirten. In deze fase zal de chatter voorstellen doen die als onbetamelijk kunnen worden ervaren. Afhankelijk van de reactie neemt de chatter even gas terug of zal gelijk verder gaan. Het doel van de chatter is in deze fase om de ander van zich afhankelijk te maken. Hij begint op het gevoel te spelen door complimenten te maken en er kan een gevoel van verliefdheid ontstaan.

Hiermee begint de derde fase. De ander begint afhankelijk te worden van de chatter. Wat in de tweede fase nog gezien werd als onbetamelijk, vindt in deze fase daadwerkelijk plaats. Seksueel getinte gesprekken vinden plaats, gegevens worden uitgewisseld – in ieder geval gaat de ander verder dan zij in eerste instantie voor mogelijk had gehouden. In zekere zin raakt zij in de ban van de chatter. De voorzichtige manipulatie uit het begin wordt losgelaten en de chatter kan overgaan tot de laatste fase.

De laatste fase is het uiteindelijke doel van de chatter. Het kan zijn dat hij uit is op geld, het kan ook zijn dat hij een seksuele relatie wil beginnen of gewoon macht wil uitoefenen over een ander. In deze fase levert de ander zich volledig uit en gelooft de chatter en luistert naar hem. Als duidelijk wordt dat hij een bedrieger is, is er vaak al veel schade berokkend.

Voorkomen?

Is dit te voorkomen? Wat in ieder geval van belang is, om helder te houden af de chatrelatie bespreekbaar is met derden of dat het een geheim is geworden. Kun je het er met vrienden over hebben en kun je naar het advies van je vrienden luisteren? Wat daarnaast een belangrijke graadmeter is: opent deze chatrelatie je wereld of raak je juist opgesloten? Tot slot: blijf in contact met je ratio. In deze fase is je ratio je vriend. Als je terugkijkt, ben je dan dingen gaan doen die je eigenlijk niet wilde? Ervaar je schaamte en schuld of ruimte en geluk? Hoe dan ook: blijf met echte mensen in contact hierover.

Veilig chatten

Hoe kun je veilig chatten? Veilig chatten is behoorlijk lastig, zeker omdat mensen met verkeerde motieven zich al snel op chatsites aanmelden. Het vraagt om een zeker alertheid. Het devies is dan ook om te kiezen voor chatsites waar je je moet aanmelden en vervolgens is het goed om terughoudend te zijn met wat je deelt aan informatie. En als het tot informatie-uitwisseling komt, zou de uitwisseling gelijkwaardig moeten zijn.

Het internet is een prachtig medium om mensen te ontmoeten, maar ook hier zijn oplichters actief. Geniet, maar wees waakzaam.