Schokkende gebeurtenissen; wat vertel ik mijn kind?

In de afgelopen week werden we opgeschrikt door een terroristische aanslag in Manchester. Opnieuw zijn er veel doden en gewonden te betreuren. Opnieuw zijn de levens van velen van het ene op het andere moment ingrijpend veranderd.

Enkele dagen later werden Koptische christenen in Egypte die op weg waren naar een klooster om te bidden, door terroristen aangevallen. De terroristen zaaiden dood en verderf.

Misschien zouden we het liefst willen voorkomen dat onze kinderen met deze gruwelijke werkelijkheid geconfronteerd worden. Wat zouden we ze graag willen beschermen tegen deze realiteit. De berichten en de beelden komen echter onze huiskamers binnen. Via onze telefoons, de televisie, kranten. Op school gaat het erover in het kringgesprek of op het schoolplein.

Onze kinderen leven in deze wereld. De vraag is niet hoe we de kinderen kunnen afschermen, maar hoe we hen kunnen helpen om te gaan met het nieuws. Op verschillende sites staan tips (Kiind.nl, Centrum voor jeugd en gezin,  J/M Ouders) waar ik in deze blog dankbaar gebruik van maak.

Tip 1: luister naar je kind

Geen enkel kind is hetzelfde, elk kind gaat op zijn / haar eigen manier om met wat z/hij opvangt. Ook leeftijd maakt verschil. Een kind van zes hoort het nieuws met andere vragen dan een kind van tien. Het is belangrijk om eerst naar je kind te luisteren: wat heeft z/hij gehoord, wat zijn haar vragen, welke gedachten heeft hij bij het nieuws?

Tip 2: kijk samen naar het nieuws en maak tijd

Het ene moment is meer geschikt voor een gesprekje dan het andere moment. Het is belangrijk dat er tijd is om te troosten of om te reageren. Het laat zich natuurlijk niet altijd sturen – en misschien moet je dingen uitstellen om er voor je kind te zijn op het moment dat z/hij vragen stelt.

Wanneer je samen naar het nieuws kijkt, kun je zien hoe je kind reageert en kun je eventueel vragen stellen.

Tip 3: wees rustig

Kinderen zijn gevoelig voor de emoties van de ouders. Als je als ouder overstuur bent of angstig, zal je kind dit snel overnemen. Het is goed om toe te geven wat zo’n aanslag met jou doet, maar houd je emoties in toom. Dat jij laat merken dat het je ook niet in de koude kleren gaat zitten, kan een kind helpen omdat het ontdekt dat z/hij niet de enige is. Wuif het probleem niet weg, maar wakker de ongerustheid niet aan. Hoe meer rust en vertrouwen je als ouder kunt uitstralen, hoe meer handvatten je kind zal ervaren om het schokkende nieuws een plekje te geven.

Tip 4: benadruk dat het uitzonderlijk is

Hoe heftig en schokkend een aanslag ook is, het komt in het nieuws, omdat het uitzonderlijk is. Op de meeste dagen, in de meeste plaatsen zijn er geen aanslagen.

Tip 5: let op de helper

Wanneer je samen met je kind naar het schokkende nieuws kijkt, is het goed om samen te zoeken naar het goede nieuws binnen het verschrikkelijke verhaal. Er zijn altijd verhalen te vertellen van mensen die anderen gingen helpen, zoals de dakloze in Manchester. Er zijn altijd hulpverleners: politieagenten, brandweerlieden en ambulancemedewerkers.

De mensen die helpen zijn altijd met meer dan de mensen die kwaad doen. Het is goed om daar de focus op te leggen.

Tip 6: heb aandacht voor het gewone leven

(Deze tip is toegevoegd op 29 mei). Wat in rampgebieden bijzonder is om te merken, is dat het gewone leven al snel weer door gaat. Mensen gaan eten, zoeken bescherming en moeten slapen. Het betekent dat de gewone dingen van het leven ook weer door gaan: het eten koken, het inrichten van een slaapplaats, het opruimen van de puinhopen. Door hierop te letten, verschuift de focus van het lijden naar de kracht van de overlevenden.

Tip 7: ga in gesprek over fundamentalisme

(Deze tip is toegevoegd op 29 mei). Wat goed is om te benadrukken (bij al wat oudere kinderen) is dat plegers van aanslagen soms in korte tijd heel anders zijn gaan denken. Soms kunnen mensen zo in de war worden gebracht in sektes of fundamentalistische stromingen dat ze dingen doen die ze eerder voor onmogelijk zouden houden. Je kunt met je kind in gesprek gaan dat je nooit verhalen moet geloven over een god die zou eisen dat jij andere mensen dood maakt. Het kan een kind gevoelig maken voor de dreigende kant van sektes: het begint gezellig en ondersteunend, maar het kan je isoleren en veranderen.

Andere tips? Laat het me weten.