Nog één rivier. Nog één rivier scheidt het volk Israël van het Beloofde Land. Wat is er in de achterliggende jaren veel gebeurd. Veertig jaar lang zijn ze onderweg geweest. Woestijntijd. Het waren soms prachtige tijden waarin ze hoop hielden en God dichtbij wisten. Het waren soms radeloze tijden. Tijden waarin ze zich verloren en verlaten hadden gevoeld. Bedreigd, opgejaagd – en van God geen spoor. Ze trokken verder. Steeds weer. Van oase naar oase. Ze hadden te maken met honger en dorst, met vijanden en met uitzichtloosheid. De generaties die de bevrijding in Egypte hadden meegemaakt, hadden ze in de woestijn moeten begraven. Ze verloren hun geloof, maar wisten zich door God gevonden. De verhalen van bevrijding en redding droegen ze kostbaar met zich mee.
Een kist vol hoop
De priesters droegen een kist (of: ark van het verbond) met zich mee. Daarin zaten voorwerpen die herinnerden aan de weg die Israël gegaan was. De bloeiende staf van Aäron als herinnering dat zijn familie de HEER mag dienen. Een kruikje met manna, het brood uit de hemel, als herinnering dat God voor het volk zorgt. De twee stenen tafels met de Wet die Mozes van God had ontvangen, als herinnering aan hoe Isra:el hoorde te leven. En die kist, die ark, vertelde ook: God gaat mee. Vergeet dat niet!
Aan de oever van de Jordaan
Daar staat het volk. Aan de oever van de Jordaan. Aan de overkant ligt de belofte, de toekomst. Een nieuw begin. Durven ze de stap te zetten? Daar staat Jozua. De nieuwe leider van het volk. Zou het kunnen? Zou hij het durven? Mozes opvolgen, en het volk van God leiden? ‘Wees dapper’, zegt God. ‘Ik ga met je mee.’
Misschien moet ik nog iets vertellen over de Jordaan. Het heeft een grotere en diepere betekenis dan alleen de rivier die tussen Israël en Kanaän instaat. Drie dingen wijzen op die diepere betekenis: allereerst kent het land Israël, zoals we dat in het Oude Testament leren kennen, ook een Over-Jordaanse. De Jordaan is dus niet de grens van het Beloofde Land. Daarnaast wordt in het eerste hoofdstuk van het boekje Jozua het Beloofde Land geschetst. Het geschetste gebied is echter nooit in handen van Israël geweest. Wel is hier een link te leggen met de hof van Eden uit Genesis 2. Tot slot is in de theologie van het Oude Testament de Jordaan ook de ‘doodsrivier’ die uitmondt in de Dode Zee. Het staat voor zonde en schuld, het staat voor de grens tussen woestenij en belofte.
De Jordaan is de rivier waarin Johannes doopte – kopje onder in dood en schuld, en opstaan tot een nieuw leven.
Die grensrivier loopt ook door ons eigen leven. We staan aan de oever als we klaar zijn met de basisschool en aan een hele nieuwe school gaan beginnen. We staan aan de oever als we als ouders en verzorgers onze kinderen los moeten gaan laten. We staan aan de oever als we met pensioen gaan en ons leven opnieuw vorm moeten geven. We staan aan de oever als we iemand verloren hebben en niet weten of dat Beloofde Land nog met ons te maken heeft. We staan aan de oever …. Hoe moeten we verder?
Bouw een monument – herinner!
Israël moet stenen verzamelen. Stenen die op de bodem van de grensrivier lagen. Stenen die normaal gesproken bedekt werden door het soms kolkende en verstikkende water van zorgen, angsten en schuld. Maar nu moest het volk Israël de stap zetten. ‘Zet je voet op het water en er zal een pad komen’ beloofde God. ‘Ga maar, want Ik ga met je mee’.
Daar waar geen weg leek te zijn, waar toekomst, verlangen en hoop buiten bereik leek te zijn, kwam er met Gods hulp een weg. Dwars door de rivier.
De stenen die de Israëlieten opstapelen vormen een monument. Vergeet dit niet. Herinner. Vertel het verhaal van Gods bewogen en betrokken zorg. Vertel het verhaal van Gods bevrijdend handelen.
Monumenten vertellen verhalen. De struikelstenen in Sliedrecht vertellen het verhaal van onze Joodse inwoners. Monumenten vertellen ons de verhalen van het verleden en verbinden die met ons handelen nu.
Zo kunnen gewone stenen tot stenen van hoop worden, zoals we die hier in de kerk verzameld hebben. Zo’n steen kan je helpen herinneren dat je niet alleen bent. Zo’n steen kan je eraan herinneren dat God je misschien eerder geholpen heeft. Of aan de belofte dat Hij nabij is.
Herinner en ga met God!
Het volk Israël ging op weg. Ze gingen, richtten stenen op en verlegden de loop van hun leven. Ze gingen met God de toekomst tegemoet. Dat is wat Jozua ons te vertellen heeft. ‘Ga maar’ zegt God. ‘Zet die stap naar de toekomst maar. Met alle vreugde en uitdaging. Met alle plezier en verlangen. Met alle zorg en verdriet. Ga maar. Je bent niet alleen. Kijk maar naar die stenen – weet je nog?’
Vragen om over na te denken:
- Wanneer stond jij ‘aan de oever van de Jordaan’? Voor welke nieuwe fase stond je toen? Wil je daar iets over vertellen?
- Wat heeft je geholpen om de stap te zetten?
- Heb jij momenten in je leven meegemaakt die een monument verdienen, zodat je er steeds aan herinnerd wordt?
- Opdracht: zoek een mooie steen of kei. Schilder, teken of schrijf daar een boodschap op en geef deze kei aan iemand die je graag wilt steunen.
Gebed
Hemelse Vader,
Wat is het soms spannend om aan iets nieuws te beginnen. Wat is soms ingewikkeld om afscheid te moeten nemen van een hele periode. Van school, van vriend(inn)en, van meesters en juffen. We willen U danken voor al het goede dat er was, voor de mooie dingen – dat dat ook tot zegen mag zijn in de komende tijd. Waar dingen niet goed waren, wilt U ons helpen om daar een weg in te vinden?
Wilt U met ons meegaan op de nieuwe en onbekende weg, opdat we weten dat we nooit alleen zullen zijn. Zo bidden we U in Jezus’ naam. Amen
Alexander Veerman 
Eén reactie naar “Nog één rivier …”