De verkiezingen voor de Tweede Kamer komen eraan. Het betekent dat er ook weer allerlei stemwijzers zijn die je kunnen helpen om te bepalen welke partij jouw stem zou moeten krijgen. Vanochtend vulde ik het Kieskompas 2021 in. Tussen de 30 uiteenlopende stellingen stond daar de opmerkelijke stelling: ‘De islam vormt een bedreiging voor de Nederlandse waarden’.
Deze stelling haakte bij mij. In de eerste plaats omdat ‘de’ islam natuurlijk niet bestaat. In de tweede plaats zul je zo’n stelling over Jodendom, christendom of secularisatie nooit lezen. Volgens Enis Odaci wordt een dergelijke stelling opgenomen in een kieswijzer omdat het een standpunt van een partij is, en wordt het als “neutraal” gepresenteerd.
Overigens heeft de Stemwijzer dit op een andere wijze opgelost: geen vraag over de islam, maar: ‘de regering moet het verbod op gezichtsbedekkende kleding afschaffen’. Het kan dus wel …
De vraag van het Kieskompas is niet onschuldig. Veel mensen maken zich zorgen over de extremistische islam en over terrorisme dat gevoed wordt door islamitisch extremisme. Door stellingen als deze wordt ‘de islam’ als vanzelf gekoppeld aan extremisme. Dit is wat enkele populistische partijen ook voortdurend onder de aandacht proberen te brengen: niet het extremisme is het probleem, maar de islam als bron. Mensen die zich zorgen maken over het extremisme vullen in dat ze het eens zijn met de stelling dat de islam een bedreiging is. Vervolgens zal de uitkomst van deze stelling als een feit worden gepresenteerd: zoveel procent van de Nederlanders ziet de islam als een bedreiging. En dit legt de basis voor een anti-islam beleid.
In de afgelopen decennia is de islam meer en meer negatief in beeld gekomen en die beeldvorming doet veel met moslims. Zo vertelde een bevriende moslim dat zijn kinderen lijden onder de negatieve beeldvorming en onder de moslimhaat. Door alles op een hoop te gooien, wordt integratie tegengewerkt. Het helpt niet om je met de Nederlandse cultuur te verhouden als je eerst door een mijnenveld van argwaan, wantrouwen en vijandige beeldvorming moet zien te komen.
Logischerwijs zullen moslims meer op elkaar worden teruggeworpen en zullen ze meer werk maken van hun religieuze identiteit. Dat is in zichzelf geen probleem, maar als wij door onze wantrouwende opstelling het contact bij voorbaat onder spanning zetten, zal het wortelen in de Nederlandse cultuur en waarden (welke waarden? Dat we anderen op de ziel mogen trappen omdat wij moreel hoogstaander zijn?) voor moslims niet eenvoudig zijn.
Laten wij in ons spreken en handelen, in onze stellingen en discussies, steeds de ander in de ogen blijven kijken. Als we meegaan met het discours van bedreiging en dreiging in het gesprek over de islam, werken we mee aan de achteruitstelling van moslims en maken we de weg vrij voor het ontmenselijken van deze groep medeburgers. Volgens mij zijn de grootste kernwaarden van het humanisme solidariteit, verdraagzaamheid en redelijkheid. Een belangrijke waarde in het christelijk geloof is de liefde voor de ander. Want in die ander kan zomaar iets van God zelf aan licht komen.
Mijn stelling is dan ook dat moslimhaat een bedreiging vormt voor de Nederlandse waarden.
Alexander Veerman 
Geef een reactie