Afscheid nemen

Dit blog is geschreven voor het afscheid van Fred Omvlee en Adrie Stemmer bij MijnKerk.nl 

Als een van ons weg wil gaan, begint in ons huis een wonderlijk ritueel. We dempen onze stemmen, beginnen een beetje te sluipen en negeren zoveel mogelijk onze hond Flower.

Flower heeft namelijk een probleem. Of eigenlijk wij hebben een probleem. Flower kan het namelijk niet hebben dat de roedel uit elkaar gaat. Als iedereen rond de eettafel zit, is het goed. Maar zodra we uit elkaar gaan, begint Flowers ondankbare en onuitvoerbare taak.

Ga niet weg

‘Ga niet weg’ blaft ze. In het begin nog wat voorzichtig, maar gaandeweg breekt de paniek door. GA. NIET. WEG. De zorg voor de roedel gaat op sommige dagen zo ver, dat ze ook maar alvast in paniek raakt wanneer we naar boven gaan of gewoon naar het toilet.

Met hetzelfde energie worden we overigens ook weer binnengeblaft als we thuiskomen. Dat dan weer wel.

Mijn kerk

Iets van die verlatingsangst proefde ik bij ons als medewerkers van MijnKerk.nl, toen we hoorden van jullie vertrek. We blaffen wat af. GA. NIET. WEG. Die verlatingsangst heeft enerzijds te maken met zorg voor de roedel en met name zorg om MijnKerk. Anderzijds met jullie persoonlijkheid, initiatieven en doorzettingsvermogen. Dat gaan we missen.

In huize Veerman hebben we een nieuwe pup verwelkomt, om wat rust terug te brengen in alle hectiek en paniek. Zo werkt het ook een beetje bij MijnKerk. De vaste groep herschikt taken en mogelijkheden en er komen nieuwe mensen bij.

Vetrouwen

Het is een spannende weg die MijnKerk gaat, maar er is ook veel vertrouwen in de kunde van de mensen achter de schermen en in de kracht van MijnKerk zelf. Daarnaast is er ook het besef dat jullie deel blijven uitmaken van de roedel.

Je kunt misschien wel vertrekken, maar jullie zullen nooit echt weggaan.

Het ga jullie goed!

Opeens is mijn glas halfvol

(Dit blog is op 8 september 2015 geplaatst op http://www.mijnkerk.nl/)

Dit zal (voorlopig?) mijn laatste blog worden voor MijnKerk. In het afgelopen jaar heb ik met enige regelmaat en met veel plezier een blog geschreven over onze hond Flower. Het is bijzonder om te zien hoe een huisdier een eigen plaats krijgt binnen het gezin en onderdeel wordt van het huishouden. Al kijkend naar Flower zijn er ook zoveel momenten en gebeurtenissen die verwondering of plezier oproepen en waar soms ook lessen uit te trekken zijn. De trouw en loyaliteit van Flower, haar opmerkzaamheid en open ontdekkende houding zijn waardevolle eigenschappen waar ik nog veel van kan leren.

Genoodzaakt om te stoppen

Toch ben ik genoodzaakt om met deze blogs voor Mijnkerk te stoppen. Onlangs heb ik te horen gekregen dat ik met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid reumatoïde artritis heb. Een bericht met verstrekkende gevolgen. Het is een chronische ziekte die niet te genezen is, omdat onbekend is wat reuma veroorzaakt. Tegelijkertijd is er ook veel mogelijk door verbeterde medicijnen en een betere begeleiding door een medisch team. In die zin ben ik vol goede moed, alleen moet ik nu wel in mijn activiteiten snijden. Op dit moment heb ik veel minder energie dan ik gewoon was en ben ik sneller vermoeid. Dat is wennen.

In de week dat de diagnose gesteld werd, was Flower ook ziek. Van het ene op het andere moment werd ze lusteloos en wilde ze niet meer eten of drinken. We hielden het natuurlijk goed in de gaten en besloten het nog een dag aan te kijken voor we contact zouden opnemen met de dierenarts.

Uiteindelijk bleek ze iets te hebben opgegeten wat klem was komen te zitten in haar darmen. Het lukte haar om het op eigen kracht kwijt te raken. Direct knapte ze op. In no time was ze weer vrolijk en enthousiast.

Wat er is, is vandaag

We hadden een nieuw speeltje voor haar gekocht waar ze razend vrolijk en uitgelaten op reageerde: een schaap met een geluidje. Het was mooi om te zien hoe Flower de kunst verstaat om in het moment te leven. Op het moment van ziekte is ze ook helemaal ziek. Maar zodra het weer gaat, is ze ook weer helemaal aanwezig. Geen zorgen om wat er morgen gaat gebeuren, geen last van gisteren. Wat er is, is vandaag. Helemaal.

Dat wil ik meenemen nu mijn leven een nieuwe wending heeft genomen. Opeens is mijn glas halfvol.

Vrede sluiten

(Dit blog is op 16 juli 2015 geplaatst op http://www.mijnkerk.nl/) 

De eerste kennismaking verliep uitermate moeizaam. Dat is misschien nog te voorzichtig uitgedrukt. Er hing een enorme spanning in de lucht. En dat was niet verwonderlijk. De vier nieuwe bewoners van ons erf hadden een lange reis achter de rug in een verhuisdoos. Zaten ze eerst nog als stadse dames gezellig in een diepe tuin, grenzend aan een gracht, te scharrelen en te kakelen – nu vonden  ze zichzelf terug in een dorpse achtertuin in het oosten van het land. En erger: hier woont Flower.

Jachtinstinct

Nu moet ik eerlijk bekennen dat Flower natuurlijk niet de dapperste hond is. Als ze al op jacht gaat, richt ze zich het liefst wat meer op de wat kleinere eh, insecten. Muizen en mollen zijn als geurspoor interessant. In het echt is het toch een ander verhaal. Maar nu gebeurde er iets anders. De kippen (prachtige, handzame en toch statige Cochinkippen) waren onrustig, gespannen en angstig. De gedachte dat ze een achtertuin moesten delen met een vervaarlijke hond deed hen de schrik om het hart slaan. En belangrijker: het maakte het jachtinstinct in Flower wakker. Ze ontdekte dat als ze heel hard langs de kippen rende, deze alle kanten op vlogen. Wat ook wel weer eng was. Dat dan weer wel.

In de maanden  die volgden, probeerden we de dames aan elkaar te laten wennen. Zou dat kunnen? Flower afleren om de kippen als potentiële prooien te zien en de kippen te leren om niet acuut in de stress te schieten als Flower een keertje los in de achtertuin zou lopen?

Na verloop van tijd leken de kippen en Flower zich bij de ontstane situatie neer te leggen. Het hielp dat de kippen op niet mis te verstane wijze duidelijk maakten dat ze niet gediend waren van de jachtacties van Flower. Flower zelf was er ook wel een beetje zat van en probeerde de kippen maar zoveel mogelijk te negeren.

Vrede brengt rust en energie

Dat was maar goed ook. Op een onbewaakt ogenblik hadden we de deur van de ren open gezet. De kippen scharrelden vrij rond in onze tuin. We hadden echter ook de achterdeur open gelaten, zodat Flower vrij de tuin in kon lopen. Ze keek naar de kippen. De kippen scharrelden en kakelden rustig door. Flower rekte zich eens goed uit, liep het grasveld op en liet zich vallen om van de zon te genieten. De vrede was gesloten.

Mooi om te zien hoe deze dieren elkaar hebben leren accepteren en de ruimte hebben gegeven. Wat brengt zo’n vrede veel rust en energie. Daar zouden we als mensen nog veel van kunnen leren.

Hallo!

(Dit blog is op 3 februari 2015 geplaatst op http://www.mijnkerk.nl) 

Begroetingsritueel

Het gebruikelijke ritueel. Ik pak mijn jas en de hondenriem. Ik loop naar de garage om mijn wandelschoenen aan te trekken. Flower loopt kwispelend om mij heen (behalve als het koud of guur is, of wanneer het regent of sneeuwt – dan blijft ze met de staart tussen haar poten staan). Schoenen aan, riem vast maken, en hup naar buiten.

De hond van de buren loopt buiten, vrolijk dollend met de buurkinderen. Als hij Flower ziet, gaat hij direct naar haar toe. Flower gaat direct plat op haar buik liggen en als Bink dichterbij komt, rolt ze op haar rug. Als ik de riem losdoe, zoekt ze Bink ook op. Laag kwispelend, dicht langs de muur of de struiken.

Bij het Lateraalkanaal ontmoeten we een Golden Retriever. De hond komt enthousiast springend op Flower af. Flower doet haar best om de grote hond te negeren. De Golden Retriever draait nog een rondje en besluit maar weer verder te gaan. Op de terugweg komen we nog een hond tegen. Er wordt gesnuffeld en ze lopen beiden samen op.

Ontmoeting

Als honden elkaar ontmoeten, gebeurt er altijd wat. Soms is het maar een kort moment, soms lijkt er helemaal geen contact te zijn. Ook als honden elkaar lijken te negeren, vindt er een ontmoeting plaats. De rollen worden verkend: wie ben jij? Hoe is onze relatie? De begroeting bepaalt de ruimte voor de ontmoeting: is er ruimte om te stoeien? Moet ik me verdedigen? Zal ik me onderdanig gedragen? Of zal ik de ander gewoon negeren?

Meer groeten

Overigens geldt dat voor de baasjes ook. Als iemand mij begroet, ontstaat er ruimte om de ander te ontmoeten. Even te glimlachen of een gesprekje aan te knopen. Als iemand strak wegkijkt of mijn groet niet beantwoordt, is er ook geen ruimte.

In de kerk zijn we gewoon om elke viering met een begroeting te beginnen, een groet van Godswege. ‘Genade’ en ‘vrede’ zijn de kernwoorden van die groet. Genade heeft te maken met Gods goedheid en liefde voor ons. Vrede gaat over tot rust komen, over aanvaarding, over thuis mogen komen. Dat is de groet van God die de ruimte opent voor ontmoeting.

Een groet kan een wereld openen. Ruimte maken voor ontmoeting. Ik neem me voor meer te groeten. De ander hoeft er niets mee te doen, maar de uitnodiging ligt er!

Rouw

(Dit blog is op 9 december 2014 geplaatst op mijnkerk.nl) 

Mijn zwager Johan is overleden. Nog zo kort geleden kreeg hij te horen dat hij kanker had. Het ging snel. Veel te snel. Er was nauwelijks tijd om de moeilijke berichten te verwerken. De ziekte sloeg hard en genadeloos toe. Onderzoeken volgden elkaar op. Al snel kwam het niet te bevatten bericht dat Johan ongeneeslijk ziek was.

Afscheid

Levensverlengende behandelingen bleken niet aan te slaan. Er was voor mijn zus en hun kinderen nauwelijks tijd om de moeilijke berichten die elkaar in hoog tempo opvolgden een plek te geven. Hoe moet je je voorbereiden op het naderende einde? Tien weken nadat mijn zus en hun kinderen te horen hadden gekregen dat hun man en vader aan kanker leed, kwam het bed in de woonkamer. De laatste fase.

Mijn zus heeft een hond: Senna. Senna is een Berner sennenhond en maakt al lang deel uit van het gezin. Ze heeft de kinderen groot zien worden, de oudsten het huis zien verlaten, aanhang het huis zien binnenkomen. Ze was er in tijden van zorgen en verdriet en in tijden van vreugde en geluk. Nu ze op leeftijd is, deint ze mee op de golven van het gezin. Elke dag in de kofferbak van de auto, op weg naar het paard voor een rit door het bos. Ze moet even in de auto geholpen worden, en ze mag in het bos in het rijtuig zitten. Zo doet ze toch mee met het gezin.

Senna bleef waken

Toen het bed in de woonkamer kwam, veranderde Senna. Ze ging vóór het bed liggen en bleef waken. Dag in, dag uit. Ze wilde nog maar kort uitgelaten worden, omdat ze in de buurt van haar baasje wilde blijven. Toen Johan overleed, wilde Senna niet meer eten. Dat hield ze dagenlang vol. Heel langzaam hervond ze haar ritme en haar plek in het gezin.

Het is bijzonder om te zien hoe Senna reageerde op de gebeurtenissen. Waken en trouw zijn, daartoe beperkte ze zich. Alle andere zaken waren van ondergeschikt belang. Senna koos om trouw te zijn – al haar aandacht ging uit naar haar zieke baas. Na het overlijden was de rouw totaal.

Aandacht voor rouw

Aandacht voor rouw en gemis is noodzakelijk. In onze samenleving gaan we te snel voorbij aan het (soms zo stille) verdriet van mensen om ons heen. Het verdriet bepaalt ons bij de donkere kant van het leven, een kant die we liever niet willen zien. Te vaak proberen we rouwenden af te leiden of te snel te troosten, zodat we het niet meer hoeven te hebben over de nare periode. Wat rouwenden zelf vragen is: wees trouw, en waak met mij.

Verdriet moet een plaats vinden in ons levensverhaal. In de Bijbel staat een bijzondere tekst: “mijn tranen vangt U op in uw kruik”. (psalm 56 vers 9). Voor God is iedere traan kostbaar. Bij God is ruimte voor het verhaal achter die traan.

Druk? Kijk eens naar je hond

(Dit blog is op 4 november 2014 geplaatst op http://www.mijnkerk.nl)

Terwijl ik druk bezig ben om de preek voor komende zondag af te maken, hoor ik naast mijn bureaustoel Flower. Ze zit al klaar en kijkt me verwachtingsvol aan. Ik pak haar op en ze valt gelijk in slaap op mijn schoot. Terwijl ze zachtjes begint te snurken, werk ik snel door, omdat ik straks ook nog een andere tekst moet schrijven.

Genieten

De zon schijnt. Ik ben net terug van een ochtend pastoraat. Over een minuut of twintig gaan we eten, en ik besluit nog snel de kring voor vanavond voor te bereiden en nog wat telefoontjes te plegen. Ondertussen kijk ik uit mijn raam en zie Flower zo lui mogelijk in het gras liggen, genietend van de najaarszon. Sloom staat ze op, rekt zich uit en snuffelt de geuren uit de lucht.

Tussen twee afspraken door heb ik nog net even tijd om Flower uit te laten. Ik roep haar en wil snel de riem om doen. Maar Flower denkt er anders over. Er moet eerst gerekt en gestrekt worden. Onder het wandelen neemt ze ruim de tijd om alle geuren onderweg op te nemen. In alle rust zoekt ze het meest geschikte plekje om haar behoefte te doen. Thuisgekomen wachten alweer verplichtingen. Terwijl ik weer in de werkhouding schiet, zie ik Flower rondjes draaien in haar mand en vervolgens genieten van haar welverdiende rust.

Maak je geen zorgen

Ik moet denken aan de woorden van Jezus. Hij weet hoe we als mensen ons druk kunnen maken en hoe zorgen ons neer kunnen drukken. In Mattheüs staat:

Daarom zeg ik jullie: maak je geen zorgen over jezelf en over wat je zult eten of drinken, noch over je lichaam en over wat je zult aantrekken. Is het leven niet meer dan voedsel en het lichaam niet meer dan kleding? Kijk naar de vogels in de lucht: ze zaaien niet en oogsten niet en vullen geen voorraadschuren, het is jullie hemelse Vader die ze voedt. Zijn jullie niet meer waard dan zij?

Leer van je hond

Misschien moet ik ook meer naar onze hond kijken. Ze maakt zich niet druk, maar doet wat op het moment zelf nodig is. Ze neemt de tijd om te rusten, de tijd om in het hier en nu te leven. Door al mijn drukte en mijn gevoel van alles te moeten oplossen, mis ik juist die momenten om te genieten van het weer – of het nu regen is of zonneschijn. Door de druk die ik mijzelf opleg, mis ik het moment, en leef voorbij aan mijzelf, aan de mensen om mij heen en aan mijn bestemming.

Kijken naar Flower leert me om rust te zoeken, en om in het hier en nu te leven. Om het leven te voelen en te omarmen. Rust die nodig is om ruimte voor God te maken. Als ik ren, is er geen tijd voor ontmoeting. In de Bijbel lezen we van mensen die een bijzondere relatie met God hadden. Henoch bijvoorbeeld. Van die mensen lezen we dat zij wandelden met God. Wandelen helpt om aan je bestemming te komen. Kijk, dat is prettig aan het hebben van een hond: dan mag je elke dag wandelen.

Druk? Neem een hond, kijk, leer en wandel.

Een ander perspectief

(Dit blog is op 30 september 2014 geplaatst op http://www.mijnkerk.nl) 

‘Laat jij Flower even uit?’ Het is een van de mooie aspecten van het hebben van een hond. Niet altijd natuurlijk.

Ik houd van de langzaam opwarmende weilanden in de eerste zonnestralen van de lente. Ik geniet van de koele avonden in de zomer. Van een boswandeling in een herfststorm, zodat de bladeren door de lucht vliegen en bijeen geblazen worden tot grote hopen op en langs het pad. Soms gaat Flower helemaal kopje onder in de bladeren.

Regen en koude – daar ben ik niet zo van. Flower gelukkig ook niet, dus dan zijn we snel weer terug. Het is een stilzwijgende afspraak waar Flower en ik snel aan konden wennen.

Staart tussen de poten

Waar we erg van genieten zijn de lange wandelingen in de vrije weekenden en in de vakanties. We hebben lange tochten gemaakt over de Veluwe en op vakantie ook in Duitsland. We trekken de bergen in en genieten van de mooie bossen, de uitzichten, het wild dat we onderweg tegen komen. Nu moet ik eerlijk zijn dat Flower waarschijnlijk deze wandelingen op een iets andere manier beleeft dan ik. Haar interesses liggen duidelijk op een ander vlak. Mijn enthousiasme over gespot wild deelt ze niet echt. Bij de geur van wilde zwijnen en herten gaat haar staart al snel tussen de poten. Bos- en spitsmuizen zijn meer haar maat.

Op die wandelingen vind ik het heerlijk om een beetje te zwerven. Vaak kies ik paden uit die wat minder begaanbaar zijn. Het pad is soms overwoekerd door hoog gras. Soms is het pad nauwelijks meer te volgen door struikgewas, bramen, brandnetels en distels die een vrije doorgang lastig maken.

Braamstruiken

Flower kijkt hier echter letterlijk en figuurlijk heel anders tegenaan. Voor haar is het hoge gras al een hele opgave, laat staan de braamstruiken. In het bos volgt ze me trouw als een schaduw, 30 centimeter achter me. Bij de doornstruiken echter blijft ze staan. Laat ik eerlijk zijn. Het duurde wel even voor ik door had dat Flower heel wat meer moeite had met het door mij gekozen pad dan ikzelf. Sommige paden bleken voor haar volstrekt niet toegankelijk. Een blaf waarin lichte paniek doorklonk, leerde mij naar de paden kijken vanuit het perspectief van Flower. Bij doornstruiken pak ik haar nu op en baan een weg. Daarna zet ik haar weer neer en wandelen we verder.

Rekening houden met..

Ik bedacht me dat ik niet alleen tijdens mijn zwerftochten vergeet om rekening te houden met dat andere perspectief. Hoe vaak en hoe gemakkelijk denk en leef ik vanuit het perspectief van de gezonde, de sterke, de onkwetsbare? Ondertussen ga ik voorbij aan chronisch zieken, aan mensen die niet of nauwelijks rond kunnen komen, aan kwetsbare en breekbare mensen.

Het is de Bijbel die mij eraan herinnert om mij meer en meer te richten op de gebutsten en gebeukten, op de mensen die moeite hebben om hun hoofd boven water te houden. God ziet naar hen om zingt Maria, de moeder van Jezus:

Wie gering is geeft hij aanzien.
Wie honger heeft overlaadt hij met gaven,
maar rijken stuurt hij weg met lege handen.

Misschien is het voor mij een koud kunstje om een weg te banen door ‘distels’ en ‘brandnetels’. Voor anderen zijn het onoverkomelijke hindernissen. Sommigen hebben grote moeite om hun weg te vinden in onze samenleving. Wie kan ik helpen bij het slechten van hindernissen? Hoe kan ik mijn mogelijkheden inzetten om anderen op weg te helpen?

Flower en ik wandelen over ongebaande wegen. Braamstruiken houden ons niet tegen. Samen uit, samen thuis.