De schuldeneconomie – een zorgwekkende ontwikkeling

Mijn broer Johan zit in de schuldsanering. In de afgelopen dagen poste hij zijn top drie van meest bizarre blunders van het Budget Advies Centrum. Een ondersteunend orgaan dat mensen die met schulden kampen helpt om in de financiële chaos een beetje orde te creëren. Schuldsanering zou mensen de ruimte moeten bieden om op een bepaald moment weer opnieuw te kunnen beginnen. Met een schone lei.

Mensbeeld

De posts van mijn broer roepen verhalen van mensen in gedachten die in de loop van de tijd mijn pad hebben gekruist. Wat mij in die verhalen opviel en opvalt, is dat de mens achter de schulden soms buiten beeld lijkt te raken. Levensverhalen tellen niet meer. Alle schuldenaren worden over één kam geschoren: mensen die weglopen voor hun verantwoordelijkheid, met wie je geen afspraken kunt maken en die je een beetje streng moet aanpakken.

Verdienen aan schulden

Daarnaast valt het me op hoe snel schulden kunnen oplopen. Met name mensen aan de onderkant van de samenleving, die niet kunnen terugvallen op financiële reserves, een netwerk of een financiële meevaller (vakantiegeld, 13de maand), zien hun schulden soms razendsnel oplopen. Enerzijds komt het door de extreem hoge rente op kortlopend krediet, anderzijds door de boetes wanneer niet aan een financiële verplichting kan worden voldaan. Een aanmaning, een deurwaarder – voor mensen zonder geld betekent dit een onoverkomelijke horde. Wat mij verbaasd en verontrust is dat een deel van economie drijft op de inkomsten uit de schulden van het arme deel van de samenleving. Een schadelijke en ongezonde ontwikkeling.

Terug naar de top 3 van mijn broer:

Op 3:  De blijde brief.
“Op 12 december 2014 kreeg ik een brief van het BAC en het betrof mijn leefgeld. Ik citeer de letterlijke tekst: “Wij willen er zeker van zijn u uw leefgeld met alle feestdagen van het jaar op tijd ontvangt. Daarom betaalt het BAC uw leefgeld met die dagen eerder dan normaal.” Heel attent vond ik en in een prettige stemming ging ik op zoek naar recepten voor twee lekkere kerstmaaltijden. Op 30 december 2014 werd mijn leefgeld op mijn rekening gestort.”

Op 2: De onbekwame telefoniste.
“Mijn salaris wordt eerst op rekening van het BAC gestort, zij betalen de vaste lasten en het restant krijg ik vervolgens weer op mijn rekening. Een moeizame constructie wat regelmatig mislukt. Zo ook met Vitens, de water leverancier. Een keer in de drie maanden dien je een voorschot te betalen. Daarvoor zet het BAC elke maand wat geld apart. Helaas ging het fout bij de betaling en zo kon het gebeuren dat een strenge meneer van Vitens geld kwam opeisen bij mij thuis. Tijd voor een belletje met het BAC. Mijn coach was op vakantie, meestal in heikele situaties, dus ik kreeg een vervangster aan de telefoon en aan haar legde ik de situatie uit.Haar reactie:
“Meneer Veerman, u heeft net vakantiegeld gekregen en u kan deze rekening gewoon betalen.”
“Eh, sorry mevrouw door loonbeslag krijg ik al 5 jaar geen vakantiegeld meer.”
“Meneer Veerman, ik bied u een oplossing aan en als u daar geen gebruik van wenst te maken dan zijn deze problemen uw eigen schuld.
Een fijne dag verder………………………….””

Op 1: De spooknota.
“In 2010 sloot mijn stiefdochter bij Interpolis een zorgverzekering af. Vrij kort daarna kreeg ik een brief van Interpolis waarin gemeld werd dat ik geen klant kon worden omdat ik al een zorgverzekering had. Prima want ik had mezelf helemaal niet aangemeld als klant. Zes maanden later kreeg ik via een deurwaarder een dringend verzoek om zes maanden premie te betalen. Ik heb daar niet goed op gereageerd en dat heeft mij veel geld gekost.
In 2013 werd ik wederom met klem verzocht de rekening uit 2010 te betalen. Dat is bij de rechter en geweest en daar gaf Interpolis toe een fout gemaakt te hebben en de claim werd ingetrokken.
Augustus 2014 kreeg ik een overzicht van van schulden, deze lijst diende ik te controleren op fouten, te tekenen en daarna kon het saneren beginnen. Tot mijn verbazing stond ook Interpolis op de lijst met de rekening uit 2010, het bedrag was inmiddels vertienvoudigd! Tijd voor een belletje. De reactie van mijn toenmalige budget coach -ik heb er 11 (elf) gehad in minder dan drie jaar- was ontluisterend. Een kleine greep:
*Er mochten wel schulden op de lijst gezet worden, maar niet afgehaald
* Eenmaal samengesteld, kon de lijst niet meer veranderd worden
*Over 3 jaar was ik van mijn schuld af, waarom moeilijk doen
* Wat ik teveel had betaald kon ik daarna wel terugvorderen
*Tekenen van de lijst was verplicht
*Onder protest tekenen was verboden
*Bleef ik moeilijk doen dan werd de sanering gestopt.
De sanering is toch gestopt omdat Interpolis niet wenst mee te werken aan een bemiddeling. Ik zit nu in een ander traject, maar dat heeft weer wat vertraging opgelopen door een reorganisatie.”

Ervaringen?

Gelukkig zijn er ook verhalen van betrokken en ter zake kundige coaches. Goede geluiden hoor ik over de schuldhulpmaatjes. Ook zijn bedrijven soms aangenaam coulant voor mensen met schulden. Toch hoor ik te vaak verhalen over de uitzichtloosheid van het leven met schulden, over onbegrip en over klem gezet worden. Ik ben benieuwd naar jullie ervaringen.