Hulp bij seksueel misbruik en de menselijke maat

Dit is een gastblog van Ivonne Meeuwsen. Haar uitdaging: 20 blogs in 20 weken, elke week op een andere website. Maak elke week kennis met een andere website en lees vanuit allerlei invalshoeken over helen van seksueel misbruik.  Volg de tour wekelijks via de links onder in deze blog, of ga hier naartoe voor het tourschema. Onderaan (in reactie) vind je enkele kanttekeningen van mij (Alexander Veerman) bij het artikel van Ivonne, als start van de discussie.

Het failliet van de psychische hulpverlening

Kortdurend, snel, efficiënt… de mantra’s van de reguliere hulpverlening klinken als een goed geolied bedrijf. Dat lijkt de boodschap te zijn. Hoe sneller je iemand weer ‘op de been’ kunt helpen, hoe meer je kunt verdienen. De hulpverlener die ooit uit idealisme aan zijn vak begonnen is, leert al heel snel dat het geen goed idee is om open te staan voor de klant. Om de mens achter de klacht te zien. Het wordt afgestraft: ‘Problemen met afstand en nabijheid’ heet het, als je je laat raken door je klant. Gebrek aan professionele distantie. Je laat het wel uit je hoofd om het daarover te hebben met je collega’s. Als hulpverlener sta je daardoor steeds meer alleen. De menselijke maat is verloren, terwijl targets gehaald worden, winst gemaakt wordt.

Kleine problemen, grote winst

Wanneer je relatief kleine psychische problemen hebt, kun je met een kortdurende behandeling soms opknappen. Dit is de meest winstgevende tak van sport binnen de psychologie en psychiatrie en omdat ook de psychisch begeleider een hypotheek heeft, is de verleiding groot om zich vooral op de snelle winst te richten.

Natuurlijk zijn er ook psychologen en psychiaters die hier weerstand aan bieden. Die wel hulp aanbieden aan mensen met een complexere diagnostiek. Die krijgen daar alleen lang niet altijd meer voor betaald. Als het niet kortdurend, snel en efficiënt kan, dan doe je de rest van de behandeling maar in je eigen tijd.

Iedereen een diagnose, maar niet te moeilijk alsjeblieft

Minstens 50% van de mensen in Nederland heeft inmiddels een psychiatrische diagnose, als je de cijfers mag geloven. Heeft 50% een afwijking? Dan is de afwijking de norm geworden. Net zoals je er in de basisschool niet bij hoort als je geen beugel hebt, hoor je er in Nederland niet bij als je geen stoornis uit de DSM hebt. Voor elke combinatie van symptomen is wel een leuke stoornis te bedenken, met bijbehorende kortdurende, snelle, efficiënte behandeling. Medische business is booming, maar probeer niet om hulp te vinden als je complexere problemen hebt.

 De realiteit wanneer je seksueel misbruik hebt meegemaakt

 Seksueel misbruik is complexe materie. Chronische traumatisering in de vroege jeugd leidt maar al te vaak tot de diagnose complexe PTSS, vaak nog met comorbiditeit zoals dat heet. In goed Nederlands: het wordt vaak vergezeld door meerdere andere stoornissen. Mensen hebben vaak jarenlang hun gevoelens onderdrukt en leiden daardoor aan een chronische depressie. Ze hebben middelen (legale en illegale drugs, alcohol) gebruikt om hun gevoelens er onder te houden en hebben daardoor een verslaving. Mensen vertonen soms onaangepast gedrag om overeind te kunnen blijven en krijgen daardoor de diagnose Borderline, OCD, ODD, DIS en noem de hele rij maar op.

De reguliere hulpverlening laat het afweten bij seksueel misbruik

Wat gebeurt er als je met dit soort problemen bij de reguliere hulpverlening aanklopt? Soms hebben ze een kortdurende, snelle en efficiënte methode om je van de ergste symptomen af te helpen. Dan leer je om je gevoelens minder te voelen. Of je leert om je gedrag bij te stellen. Je leert eigenlijk betere trucjes om je eigen gevoel te onderdrukken. Zelden of nooit word je uitgenodigd om je verhaal te vertellen. Zelden of nooit is er voldoende tijd voor je vrij gemaakt. Een gemiddeld gesprek is 45 minuten, daarna sta je buiten. Verder moet je het maar uitzoeken, want meer hulpverlening is er niet, heeft wachtlijsten van 2 jaar of weigert je aan de deur vanwege de complexiteit van jouw diagnose. Sorry meneer/mevrouw, u bent onbehandelbaar. Je staat alleen, als op de hoogste berg hier op aarde.

Alternatieve hulp wordt niet vergoed

Wanneer je je heil zoekt bij alternatieve hulp moet je niet rekenen op sympathie van de verzekeringsmaatschappijen. Alles wat niet ‘evidence based’ is, wordt of is uit het pakket geschrapt. Dit zul je dus zelf moeten bekostigen. Gelukkig zien we de opkomst van enorm veel kleine zelfstandigen. Vaak goed opgeleide mensen die in de dictatuur van het geld en de targets van grote medische bedrijven stuk gelopen zijn. Die hun oog op de menselijke maat hebben en wars zijn van de medicalisering van psychotrauma en, elk op hun eigen manier, een alternatief bieden. Van Reiki tot zelfverdediging, van acupunctuur tot haptotherapie, van sandplay tot creatieve therapie, er is een wereld aan mogelijkheden, als je bereid bent om je eigen traumatische verleden te helen. En als je er het geld voor hebt.

Luxegoederen in de huidige hulpverlening: tijd en aandacht

Voor het helen van seksueel misbruik is tijd en aandacht nodig. Tijd en aandacht die in de huidige hulpverlening, met zijn targets en zijn nadruk op ‘kortdurend, snel en efficiënt’ steeds minder te verkrijgen is. Wanneer je beschadigd bent in je vertrouwen, naar de hulpverlening, naar je medemens, dan is 45 minuten niet genoeg om bij de zaken te komen waar het voor jou om draait. Dan kun je in die drie kwartier niet je verhaal kwijt. En dat is jou niet te verwijten, dat is onderdeel van het probleem dat hoort bij seksueel misbruik.

De hulpverlening is niet ingericht op mensen die meer nodig hebben dan een korte boost. Als je voor de reguliere hulpverlening te complex bent, dan is er nog maar één echte mogelijkheid: je zoekt je heil in het alternatieve circuit. Want daar is nog wel tijd voor een luisterend oor. En dat is wat je mensen die seksueel misbruikt zijn steeds meer ziet doen.

Alternatieven voor als de reguliere hulpverlening geen antwoord heeft

 Zeker de helft van de klanten die ik als online coach heb geholpen, hebben een traject in de reguliere hulpverlening achter de rug. Daar zijn ze niet of onvoldoende geholpen. De reguliere hulpverleners leggen dit als volgt uit: ‘Ze gaat shoppen’. Zij zien dit als een negatief signaal, alsof je je onttrekt aan de ‘juiste’ vorm van hulpverlening en weerstand biedt aan het proces waar zij heilig in geloven. Soms voelen ze zich zelfs aangevallen: ‘Ik heb het gevoel dat ik mijn manier van werken moet verdedigen’.

Een gezonde reactie op een ziek systeem

 Ik zie dat ‘shoppen’, als een heel gezond signaal. De hulpverlening is de ingehuurde hulp en de klant is de expert van zijn eigen problemen. Wanneer de hulp die je ingehuurd hebt niet werkt, is het tijd om hen te bevragen en tijd voor hen om hun methodiek uit te leggen en te verdedigen. Kunnen of willen ze dat niet? Dan is het tijd om naar een alternatief te gaan zoeken.

In het alternatieve circuit kun je mensen vinden die wél tijd en aandacht voor je hebben. Wat ik wel zeg is: Helen kán! Ik schreef er een boek over. Ik leef het. Ik help anderen hetzelfde te doen.

 Volgende week is de ‘Virtuele Boekentour’ te gast bij:  Praktijk Manipura met een artikel over ‘Man en paard noemen’

De blog van vorige week vind je hier